W 2022 roku, trzy największe OFE uczestniczyły średnio w 73% walnych zgromadzeń spółek należących do ich portfeli. Fundusze emerytalne złożyły łącznie 9 wniosków uchwałowych, skupiających się na wzroście dywidendy, programach motywacyjnych i polityce wynagrodzeń. Co więcej, fundusze zgłosiły 53 kandydatów do rad nadzorczych.
OFE to najwięksi inwestorzy instytucjonalni obecni na polskim rynku. Ich istotny udział w kapitalizacji, wartości free float i obrotach GPW przekłada się na znaczący wpływ na spółki zainwestowane przez oszczędzających na emeryturę.
Nawet jeśli OFE w ostatniej dekadzie wywarły pozytywny wpływ na polski rynek kapitałowy, eksperci i uczestnicy tego rynku zgodnie stwierdzili, że wciąż istnieje wiele do zrobienia w zakresie przestrzegania standardów ładu korporacyjnego. Wynika to z wyników badania przeprowadzonego przez CFA Society Poland.
Rok 2022 był wyjątkowy dla rynków kapitałowych. Reakcja banków centralnych na wzrost inflacji w postaci podwyżek stóp procentowych, połączona z niekorzystnymi trendami na rynkach surowcowych oraz trwającą agresją Rosji wobec Ukrainy doprowadziła do jednoczesnego spadku cen akcji i obligacji. Niespotykane dotąd w historii rynków obniżenie wyceny tych dwóch klas aktywów w tym samym roku miało znaczący wpływ na wyniki funduszy emerytalnych.
W wyniku spadku wartości zarządzanych aktywów, przychody z tytułu zarządzania OFE i DFE spadły o 6,8%, a wynagrodzenie o charakterze premiowym za osiągane wyniki zarządzania aktywami OFE – o 54,7%. Ten ostatni składnik jest szczególnie istotny, gdyż stanowi główny czynnik motywujący do wykonywania działań związanych z nadzorem OFE.
Suwak bezpieczeństwa, czyli transfer środków z OFE do ZUS, będzie miał coraz większy wpływ na sytuację płynnościową funduszy. Z tego powodu fundusze będą musiały upłynnić aktywa, co może doprowadzić do zwiększonej skłonności do odpowiadania na wezwania do sprzedaży akcji. W konsekwencji, OFE będą stopniowo zastępowane przez inne podmioty, które staną się długoterminowymi inwestorami w nadzorze właścicielskim.
Wypracowanie skutecznych działań nadzorczych wymaga szerokiej wiedzy i wyczucia zarządzających funduszami, aby zapewnić optymalne wykorzystanie uwarunkowań danej spółki. Monitorują oni na bieżąco strategie i inicjatywy zarządu, aby ocenić ich wpływ na wartość spółki oraz mają kontakt z jej kierownictwem. Dzięki temu są w stanie wykorzystać swoją wiedzę, by zaproponować konkretne działania nadzorcygodne, które następnie są zatwierdzane przez zarządy towarzystw.
Fundusze zagraniczne często powierzają osobom dedykowanym do tego zadania decyzje dotyczące sposobu głosowania, zamiast pozostawiać to zarządzającym. Rekomendacje doradcy akcjonariusza są stosowane jako środek zabezpieczający, aby upewnić się, że głosowanie odpowiada standardom ładu korporacyjnego. Dzięki OFE proces nadzoru właścicielskiego wchodzi w zakres procesu inwestycyjnego, co pozwala na zapewnienie wysokiej jakości realizacji tej funkcji.
„Analiza zaangażowania OFE w nadzorze korporacyjnym roku w 2022 pokazała utrzymanie jej na wysokim poziomie przez liderów rynku i jednocześnie niższą niż w poprzednim okresie aktywność mniejszych funduszy. Zakres podejmowanych działań koncentrował się na wypłacie dywidendy i ustaleniu jej wysokości, zgłaszaniu niezależnych kandydatów do rad nadzorczych, programach motywacyjnych, polityce i wysokości wynagrodzeń w organach spółek. Deklaracje i podejmowane działania OFE w 2022 roku wskazują, że kluczowym problemem ładu korporacyjnego na polskim rynku pozostaje relacja pomiędzy strategicznymi a mniejszościowymi akcjonariuszami” – tłumaczy dr Andrzej Sołdek, autor badania.
Fundusze nadal działały aktywnie poza WZA, zapewniając ochronę inwestorom mniejszościowym w sytuacjach wezwań na akcje spółki. W przypadkach, gdy ich zdaniem proponowana cena nie była adekwatna do wartości godziwej, fundusze bardzo często podejmowały właściwe działania.
Zgodnie z dotychczasowym trendem, fundusze zapewniły skuteczną ochronę inwestorom mniejszościowym w sytuacjach wezwań na akcje spółki, kiedy ich zdaniem proponowana cena była zbyt niska. Dzięki zaangażowaniu funduszy, inwestorzy mniejszościowi mogli liczyć na ochronę i zrealizować swoje interesy.
Analiza danych pochodzących z ankiet przeprowadzonych wśród PTE zrzeszonych w IGTE w latach 2009-2022 pozwoliła na porównanie aktywności OFE w nadzorze nad spółkami portfelowymi. W tym czasie, pomimo zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych, OFE zachowały wysoki poziom zaangażowania w wykonywanie swoich praw wynikających z prawa głosu. Dodatkowo, wprowadzona w 2014 roku istotna zmiana sytuacji finansowej PTE nie wpłynęła na decyzje towarzystw o oszczędnościach kosztowych związanych z kontrolą nad spółkami portfelowymi. Z tego wynika, że największe fundusze pozostawały aktywne w nadzorowaniu swoich inwestycji przez cały okres trwania badania.
„Przeanalizowanie aktywności funduszy w okresie ponad dziesięciu lat dowiodło, że OFE, pomimo istotnych zmian w obszarze rynkowych i prawnych warunków funkcjonowania, pozostają najbardziej aktywnym inwestorem instytucjonalnym, który nieprzerwanie utrzymuje wysokie zaangażowanie w nadzorze korporacyjnym nad spółkami portfelowymi. Warto podkreślić korzystny efekt tych działań dla członków OFE – w perspektywie stóp zwrotu, jak również całego rynku kapitałowego – w kwestii pozytywnego zaangażowania właścicielskiego” – podsumowuje Małgorzata Rusewicz, prezes IGTE.
Zespół ekspertów IGTE 15/2023 wykonał ekspertyzę dotyczącą jakości zaangażowania OFE w nadzór nad spółkami portfelowymi w 2022 roku. Aby uzyskać dostęp do pełnej treści ekspertyzy, odwiedź stronę IGTE.
Dr Andrzej Sołdek przeprowadził badanie dotyczące działań OFE w zakresie nadzoru nad spółkami portfelowymi w 2022 roku, zadając pytania członkom Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych w maju 2023 roku.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych (IGTE) jest samorządem gospodarczym, który powstał w 1999 roku. Zrzesza ona 7 organizacji, reprezentujących interesy około 15 milionów klientów, zarządzających aktywami o wartości ponad stu kilkudziesięciu miliardów złotych. IGTE ma na celu tworzenie korzystnego dla rynku emerytalnego i gospodarczego otoczenia prawnego, zwiększenie zrozumienia zasad zabezpieczenia emerytalnego oraz budowanie relacji z interesariuszami. Ponadto poprzez swoje działania edukacyjne informuje społeczeństwo o korzyściach wynikających z systemu emerytalnego i rynku kapitałowego.
Pochodzenie informacji: pap-mediaroom.pl
